Jak co roku w Ponarach zgromadzili się najwyżsi rangą urzędnicy państwowi, m.in. marszałek Sejmu RL Juozas Olekas, ministra Obrony Narodowej RL Dovilė Šakalienė, Szef Kancelarii Rządu RL Laimonas Rudys, Szef Kancelarii Prezydenta RL Petras Zapolskas, posłowie na Sejm RL, przedstawiciele korpusu dyplomatycznego, przedstawiciele Wspólnoty Żydowskiej, samorządowcy, ludzie kultury i nauki, mieszkańcy stolicy, oddając hołd ok. 200 tys. osób żydowskiego pochodzenia, którzy zostali zamordowani na Litwie.

Obchody rozpoczęła ceremonia złożenia wieńców przy pomniku ku czci Żydów pomordowanych w Ponarach. W dalszej części uroczystości okolicznościowe przemówienia wygłosili marszałek Sejmu RL Juozas Olekas, przewodnicząca Wspólnoty Żydowskiej Faina Kukliansky, Ambasador Izraela Shelly Hugler Livne i Ambasador Republiki Federalnej Niemiec dr Cornelius Zimmermann i Charge d’ affaires a. i. RP Grzegorz Marek Poznański. Kantor Synagogi w Wilnie wraz z niemieckim rabinem polowym Bundeswehry odmówili kadisz.

Chargé d'affaires RP Grzegorz M. Poznański przypomniał, że większa część Żydów, która poniosła śmierć w Ponarach była obywatelami polskimi.

„Stoję przed wami jako przedstawiciel narodu polskiego – pierwszego celu agresji nazistowskich Niemiec podczas II wojny światowej. (…) Tu w Ponarach podczas II wojny światowej i okupacji niemieckiej zamordowano dziesiątki tysięcy niewinnych ludzi, wśród nich Żydów, którzy przed wojną w większości byli obywatelami Polski, a także Polaków, Romów i Sinti oraz obywateli innych narodowości, uznanych przez ludobójczy reżim za „niegodnych życia”. Dlatego dla nas Memoriał w Ponarach jest nie tylko miejscem cierpienia Żydów, ale także miejscem cierpienia Polaków, o czym świadczy sąsiednia kwatera polska oraz ofiary, wśród których znaleźli się profesorowie, księża, oficerowie, harcerze i inni członkowie naszej elity.” – podkreślił Chargé d'affaires RP G. M. Poznański.

„Nie zapominajmy jednak, że nawet w ponurych czasach wojny była nadzieja. (…)  W okupowanej prze Niemcy Polsce za pomaganie Żydom groziła kara śmierci, jednak największą liczbę obywateli uhonorowanych tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata stanowią Polacy. Nie trzeba dodawać, że Polacy są także w gronie Sprawiedliwych z Litwy.” – dodał.

„Czcząc pamięć wszystkich tych, którzy zostali zamordowani w Ponarach, zobowiązujemy się również do zachowania pamięci i prawdy. Dołożymy wszelkich starań, aby edukować młodzież na temat tej strasznej karty w historii ludzkości. Nowe pokolenia muszą odwiedzać miejsca związane z Holokaustem, takie jak to, aby zobaczyć je na własne oczy, a nie tylko uczyć się o nich z książek.” – zaznaczył G. M. Poznański.

Obchody zostały zorganizowane przez Departament Mniejszości Narodowych przy Rządzie Republiki Litewskiej we współpracy z Ministerstwem Kultury, Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Ministerstwem Obrony Narodowej, Urzędem Miasta Wilna, Wspólnotą Żydowską na Litwie oraz Muzeum Historii Żydów im. Gaona Wileńskiego.

 

Fot. Laimonas Apavičius I Giedrius Meškauskas