W ramach projektu P.I.S.T.A. (Perspektywy Instytucjonalne i Społeczne wokół Zbiorów Archiwalnych), EUNIC Caracas zorganizowało w pierwszej połowie 2025 roku intensywny program działań akademickich, artystycznych i poświęconych dziedzictwu kulturowemu, mających na celu podkreślenie znaczenia archiwów jako filarów pamięci i tożsamości kulturowej w Wenezueli.

Od oprowadzania z przewodnikiem i warsztatów, przez seminaria specjalistyczne, aż po krajowy konkurs dla artystów – projekt sprzyjał dialogowi między historią, społeczeństwem a współczesną twórczością.

26 kwietnia odbyła się pierwsza wizyta z przewodnikiem po archiwum dziedzictwa architektonicznego polskiego architekta Jana Góreckiego, kluczowej postaci historii urbanistyki Caracas XX wieku. Uczestnicy mieli okazję zapoznać się z jego pracami na terenie gminy Chacao oraz zbadać jego prywatne archiwum, doceniając historyczną i dokumentalną wartość jego dorobku.

Równolegle, w kwietniu ogłoszono ogólnokrajowy konkurs artystyczny „Rejestr Autora”, którego celem była promocja tworzenia oryginalnych dzieł inspirowanych archiwami. Inicjatywa przyciągnęła artystów różnych dyscyplin i zakończyła się wyborem trzech zwycięskich projektów, które otrzymają wsparcie finansowe i zostaną zaprezentowane w Caracas między wrześniem a listopadem 2025 roku.

Wybrane projekty to:

El Cojo Ilustrado Digital: Zachowanie, edukacja i otwarty dostęp do wenezuelskiego dziedzictwa kulturowego (1892–1915) – autorstwa Guillermo Guzmána Mirabala

Memorias Danzadas – autorstwa Meyby Ugueto-Ponce

A Teresa… Expo-performance, hołd dla Teresy Carreño – autorstwa Jesúsa Eloya Gutiérreza

16 maja w Coro odbyło się spotkanie robocze „Archiwa historyczne między Wenezuelą a Antylami” w Muzeum Arcybiskupim Monseñora Lucasa Guillermo Castillo. Moderowane przez badaczkę Blancę de Limę wydarzenie zgromadziło archiwistów, badaczy i specjalistów, którzy omawiali dziedzictwo kulturowe Wenezueli i Karaibów. Udział wzięli uznani eksperci, tacy jak Elina Lovera, Olivia Hernández, Luz Dovale oraz przedstawiciele Muzeum Sefardyjskiego w Caracas.

22 maja odbyła się druga wizyta z przewodnikiem w przestrzeniach El Archivo. Uczestnicy zapoznali się z procesami pracy zespołu archiwalnego, uzyskali dostęp do cyfrowych baz danych oraz poznali kuratorską koncepcję wystawy „Caribe Postal. Materiały do antropologii wyobraźni terytorialnej Karaibów.”

W maju projekt był również obecny podczas Europejskiego Dnia Drzwi Otwartych w europejskich instytutach kultury w Wenezueli (Goethe-Institut, Alianza Francesa de Caracas, Instituto Italiano di Cultura), gdzie odbył się warsztat teoretyczno-praktyczny „Relatos que importan”, łączący archiwa z historiami migracji w Wenezueli.

Na zakończenie półrocza, w dniach 26–28 czerwca, w Caracas odbyło się seminarium „Pamięć i archiwa w Wenezueli”, realizowane w formule hybrydowej. Program obejmował masterclassy, warsztaty, wizyty z przewodnikiem oraz projekcje filmowe wokół trzech głównych tematów: archiwa historyczne, konserwacja dokumentów oraz archiwa prywatne. W seminarium udział wzięli wybitni wenezuelscy specjaliści, m.in. dr Dora Dávila (historyczka), Marisela Ramírez (konserwatorka) oraz Roland Streulli, znany szwajcarski fotograf z wieloletnim doświadczeniem w Wenezueli.

Każdego dnia seminarium odbywało się w innym obiekcie kultury w Caracas:

26 czerwca – Pałac Akademii

27 czerwca – Wydział Architektury Uniwersytetu Centralnego Wenezueli (UCV)

28 czerwca – Kolekcja C&FE

Pod hasłem „Uczyć się. Pamiętać. Wiedzieć.” seminarium zbudowało przestrzeń refleksji i wymiany między archiwistami, artystami i badaczami z różnych regionów kraju: Caracas, Barquisimeto, Coro, Mérida i Wyspy Margarity.

Wszystkie te działania są częścią projektu P.I.S.T.A., realizowanego przez klaster EUNIC Caracas, w skład którego wchodzą:
Goethe-Institut Venezuela, Ambasada Hiszpanii, Instituto Camões, Alianza Francesa de Caracas, Ambasada Królestwa Niderlandów, Ambasada RP, Ambasada Portugalii, przy wsparciu Delegacji Unii Europejskiej, Ambasady Szwajcarii oraz British Council.

Druga połowa 2025 roku przyniesie nowe działania – m.in. warsztaty społeczne w popularnych dzielnicach Caracas oraz nowe partnerstwa z kluczowymi organizacjami kultury i dziedzictwa, takimi jak Bolívar Films, Banco del Libro i Fundación Casa Boulton. Inicjatywy te będą kontynuowały rozwijanie sieci wymiany, edukacji i twórczości wokół archiwów w Wenezueli.