Najzdolniejsi polscy naukowcy przed trzydziestką odebrali podczas sobotniej uroczystości w Warszawie dyplomy i stypendia programu START 2025 Fundacji na rzecz Nauki Polskiej (FNP). Laureaci i laureatki otrzymają roczne stypendium w wysokości 30 tys. zł.

Program START Fundacji na rzecz Nauki Polskiej jest najstarszym w Polsce programem stypendialnym dla najlepszych młodych naukowców reprezentujących wszystkie dziedziny nauki. Jego celem jest wspieranie wybitnych młodych uczonych i zachęcanie ich do dalszego rozwoju naukowego. Łączna kwota przeznaczona przez FNP na tegoroczne stypendia w programie START to ponad 3 mln zł.
"Niech to stypendium będzie nie tylko wsparciem, ale także impulsem do dalszego działania - z odwagą, ciekawością i wiarą w sens nauki" - napisała w liście do stypendystów marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska.
Jak mówił w czasie uroczystości prezes FNP prof. Maciej Żylicz, laureaci stypendiów są w takim okresie swojej kariery zawodowej, w którym muszą podjąć decyzję, czy pozostać w nauce - w instytucjach naukowych lub w firmach, czy też naukę porzucić. Jak mówił, decyzja jest trudna, gdyż "jakość nauki jest zdewaluowana" i "mamy system oceny, który popiera bylejakość". Uznał, że trzeba "przynajmniej przywrócić sytuację", w której osoby prowadzące przełomowe badania "uzyskują z tego jakieś dodatki".
Do tegorocznego konkursu zgłoszono 725 wniosków. Laureaci i laureatki zostali wybrani w drodze wieloetapowego konkursu, w którym oceniano jakość ich dotychczasowego dorobku naukowego. 32 proc. nagrodzonych posiada stopień doktora (w Polsce przeciętny wiek uzyskiwania doktoratu wynosi około 35 lat).
Wśród nagrodzonych w tym roku najwięcej badaczy i badaczek reprezentuje nauki biologiczne, medyczne i nauki o Ziemi (30 stypendiów). Na czele rankingu instytucji, z których pochodzi największa liczba laureatów i laureatek, uplasował się ponownie Uniwersytet Warszawski (15 stypendystów), na drugim miejscu znalazł się Uniwersytet Jagielloński (14 stypendystów), a na trzecim - instytuty Polskiej Akademii Nauk, z których pochodzi łącznie 13 stypendystów.
Wśród nagrodzonych w tym roku najwięcej osób reprezentuje nauki biologiczne, medyczne i nauki o Ziemi (30 stypendiów); nauki chemiczne i nauki o materiałach (23 stypendiów); nauki humanistyczne i społeczne (18 stypendiów); nauki techniczne (17 stypendiów). Najmniej jest nauk fizycznych i matematycznych (12 stypendiów). Pełną listę nagrodzonych można znaleźć na stronie internetowej fundacji.
Od 2009 r. FNP przyznaje również w programie START wyróżnienia kandydatom i kandydatkom, których osiągnięcia badawcze zostały ocenione przez recenzentów konkursu jako wybitne. Stypendia tych osób zostaną podwyższone do kwoty 38 tys. zł.
W tym roku wyróżnienia otrzymali: w dziedzinie nauk przyrodniczych i medycznych - lek. Jędrzej Chrzanowski z Uniwersytetu Medycznego w Łodzi; w dziedzinie nauk chemicznych i o materiałach - Jakub Zakrzewski, chemik z Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; w dziedzinie nauk technicznych i ścisłych - Sebastian Borówka z Uniwersytetu Warszawskiego, Centrum Nowych Technologii i w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych - Michalina Kowala z Wydziału Prawa i Administracji na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza (UAM) w Poznaniu.
W ramach programu START przyznawane jest również Stypendium im. Barbary Skargi. Otrzymuje je osoba, której badania wyróżniają się odważnym przekraczaniem granic pomiędzy różnymi dziedzinami nauki, otwierają nowe perspektywy badawcze i tworzą nowe wartości w nauce. Tegoroczną laureatką została Alexandra Staniewska z Wydziału Antropologii i Kulturoznawstwa UAM.
Od roku 2015 r. FNP w programie START przyznaje wyróżnienie im. prof. Adama Sobiczewskiego. Trafia ono do laureata prowadzącego badania naukowe w dziedzinie matematyki, fizyki teoretycznej bądź astronomii. Głównym kryterium wyróżnienia jest wyjątkowo wysoka jakość dorobku naukowego kandydata. W tym roku otrzymał je Stanisław Kurdziałek z Wydziału Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Po raz czwarty wręczono też stypendium z wyróżnieniem im. prof. Wacława Szybalskiego, które otrzymać może wybitny młody naukowiec prowadzący badania w dziedzinach nauki uprawianych przez fundatora, czyli biotechnologii, genetyce lub biologii molekularnej. Stypendium otrzymała Paulina Kamińska z Wydziału Biologii UW.
Stypendia w programie START wręczono po raz 33.(PAP)
zan/ bar/ mhr/