Wieczór poetycki poświęcony dwóm wybitnym polskim noblistom  (Wiesławie Szymborskiej i Czesławowi Miłoszowi) miało miejsce 27 lutego 2025 roku.. Spotkanie, zrealizowane w ramach programu Europejska Stolica Kultury 2025 Nova Gorica - Gorizia, było związane z zakończeniem prezentacji wystawy „Czuła narratorka" poświęconej tłumaczeniom polskich autorek na język słoweński, która przez cały miesiąc prezentowana była w największej bibliotece w Słowenii. Wprowadzenie wygłosił profesor lublańskiej polonistyki Nikolaj Jež, który przybliżył uczestnikom bogatą tradycję tłumaczeń literatury polskiej w Słowenii. Szczególną uwagę poświęcił on France Bevkowi, patronowi biblioteki i jednemu z pierwszych tłumaczy polskich tekstów na język słoweński, którego praca miała ogromne znaczenie dla popularyzacji polskiej literatury. Przypomniał również o wizycie m.in. Marii Konopnickiej w Goricy, w ramach podróży studyjnej polskich dziennikarzy zrzeszonych w Centralnym Związku Dziennikarzy Słowiańskich w 1903 roku.

O znaczeniu kultury w budowaniu tożsamości narodowej i więzi międzynarodowych mówił również konsul honorowy Nedjan Brataševec. Przedstawił on inicjatywy realizowane przez Konsulat Honorowy RP, takie jak: Ambasady Sztuki (międzynarodowe rezydencje artystyczne, w tym „polską Ambasadę Sztuki", działającą od ponad 20 lat w agroturystyce Klinec Plešivo), projekt Art Circle Slovenia (organizujący międzynarodowe przedsięwzięcia kulturalne) oraz działalność Fundacji im. Silvana Furlana (organizującej międzynarodowe obozy filmowe, w których zawsze uczestniczą młodzi polscy filmowcy).

Centralnym punktem wydarzenia było wystąpienie studentek Katedry polonistyki Uniwersytetu w Lublanie, które pod kierunkiem swoich profesorek przygotowały ciekawą i pełną humoru opowieść o relacjach między Wisławą Szymborską oraz Czesławem Miłoszem, ich twórczości i życiu. Dynamiczna, przystępna i błyskotliwa narracja sprawiła, że zarówno znawcy literatury, jak i osoby mniej zaznajomione z twórczością noblistów, z zainteresowaniem śledziły przedstawione wątki. Usłyszeliśmy, jak wymiana uprzejmości zmieniła się w bliską zażyłość i wspólną zabawę słowem i obrazem. Wieczór był połączeniem prezentacji z recytacją po polsku i po słoweńsku. Dzięki temu zarówno polska, jak i słoweńska publiczność miały okazję docenić literackie piękno utworów. Program wzbogaciły prezentacje biograficzne oraz anegdoty o relacjach między poetami, ukazujące ich twórczą dynamikę, poczucie humoru, ironię oraz wzajemny szacunek. Wydarzeniu towarzyszyła mini-wystawa słoweńskich wydań przekładów polskich noblistów zorganizowana przez bibliotekę oraz prezentacja najnowszych słoweńskich opracowań poezji Czesława Miłosza, analiz literackich twórczości obu noblistów i opracowań krytycznych zakupionych przez placówkę ze środków DDK na potrzeby Katedry Polonistyki UL.

Wieczór stał się nie tylko świętem literatury, ale także okazją do budowania polsko-słoweńskiego dialogu kulturalnego. Całe przedsięwzięcie przyczyniło się do promocji polskiej literatury i kultury w Słowenii, w Europejskiej Stolicy Kultury 2025, wzmacniając tym samym pozytywny wizerunek Polski jako kraju o bogatym dziedzictwie literackim. Dyskusja nad literackim dorobkiem noblistów, wspólna refleksja nad znaczeniem ich twórczości oraz możliwość usłyszenia fragmentów ich wierszy stworzyły inspirującą przestrzeń do rozmowy o literaturze, sztuce i kulturze i okazją do zaproszenia na kolejne wydarzenia związane z kulturą polską w ramach programu ESK2025.

Wydarzenie było przykładem zaangażowania placówki w działania w ramach współpracy programowej z (pierwszą w 40-letniej historii ESK) transgraniczną Europejską Stolicą Kultury Nova Gorica – Gorizia 2025. Kolejne nasze przedsięwzięcie w programie ESK planowane jest w pierwszych dniach kwietnia br. w ramach członkostwa placówki w klastrze EUNIC Slovenia, w związku z realizacją projektu „Strong women, strong voices: Sustainability and Exchange in Culture" objętego dofinansowaniem EUNIC Global w ramach konkursu grantowego EUNIC Cluster Fund Call for Proposals 2024.