38 państw uczestniczących OBWE*, w tym Polska, uruchomiło Mechanizm Wiedeński w sprawie sytuacji praw człowieka w Gruzji. Po decyzji Gruzji z 28 listopada 2024 roku o zwieszeniu rozmów akcesyjnych z UE kraj zalała fala pokojowych protestów. Bezpośrednią przyczyną inwokacji Mechanizmu Wiedeńskiego były pojawiające się udokumentowane informacje organizacji pozarządowych o setkach arbitralnie zatrzymanych protestujących, o przypadkach nieproporcjonalnego stosowania przemocy przez policję wobec demonstrantów, jak również podejrzenia nieuzasadnionego stosowania przemocy wobec obywateli jako formy kary za udział w demonstracjach; o dziesiątkach przypadków przemocy wobec dziennikarzy.

Państwa uczestniczące OBWE oczekują wyjaśnień od władz Gruzji odnośnie do zarzutów dotyczących ograniczenia prawa do pokojowego zgromadzenia, jak również nadmiernego stosowanie przemocy przeciwko pokojowym demonstrantom, przypadków arbitralnych zatrzymań, złego traktowania oraz stosowania tortur przez policję, prześladowań polityków opozycji, dziennikarzy i przedstawicieli mediów.

Ustanowiony w 1989 r. Mechanizm Wiedeński OBWE służy wymianie informacji w kwestiach związanych z wymiarem ludzkim Organizacji, a jego uruchomienie nie wymaga konsensusu, czyli jednomyślności. Mechanizm Wiedeński jest obok Mechanizmu Moskiewskiego jednym z narzędzi jakim dysponuje OBWE do analizowania sytuacji praw człowieka w państwach uczestniczących OBWE. Zobowiązania podjęte przez 57 państw uczestniczących OBWE w dziedzinie wymiaru ludzkiego są kwestiami budzącymi bezpośrednie i uzasadnione obawy wszystkich państw uczestniczących i nie należą wyłącznie do spraw wewnętrznych danego państwa.

* Albania, Austria, Belgia, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Czarnogóra, Czechy, Cypr, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Islandia, Kanada, Liechtenstein, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Macedonia Północna, Mołdawia, Niemcy, Norwegia, Polska, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Stany Zjednoczone, Szwajcaria, Szwecja, Ukraina, Wielka Brytania, Włochy