Wydarzenie inauguracyjne ESK 2025 miało wyjątkowy charakter, ponieważ po raz pierwszy w historii tytuł „Europejskiej Stolicy Kultury” przyznano dwóm miastom, położonym po dwóch stronach granicy, włoskiej Gorizii i słoweńskiej Novej Goricy.  Precedens ten znalazł wyraz w haśle towarzyszącym Stolicy Kultury – „Bez granic” (Borderless). Ma ono podkreślać europejską tożsamość obu miast oraz ich skupienie na współczesnej kulturze i twórczości, zamiast na historycznych i politycznych animozjach. Dzień inauguracji przypadł na 8 lutego, w słoweńskie święto narodowe zwane Dniem Kultury lub Dniem Prešerena, poświęcone celebracji twórczości artystycznej oraz upowszechniania kultury.

Również miejsce głównej uroczystości inauguracyjnej nie było bez znaczenia, odbyło się bowiem przed dworcem w Novej Goricy, na Placu Europy, gdzie od 1947 roku przebiegała granica między Włochami, a dawniej Jugosławią. Natomiast w 2004 roku w tym miejscu odbyła się ceremonia z okazji przystąpienia Słowenii do Unii Europejskiej. W otwarciu ESK wzięli udział prezydenci Słowenii oraz Włoch, komisarz UE ds. rozszerzenia Marta Kos i komisarz UE ds. solidarności międzypokoleniowej, młodzieży, kultury i sportu Glenn Micallef, ministrowie kultury SI i IT, minister ds. słoweńskiej diaspory  Matej Arčon i przedstawiciel władz regionalnych Friuli Wenecja Julijska Massimiliano Fedriga. W swoich przemówieniach prezydentka Słowenii Nataša Pirc Musar i prezydent Włoch Sergio Mattarella podkreślili znaczenie współpracy i transgraniczną Stolicę Kultury jako historyczne wydarzenie dla europejskiej współpracy. Przyjaźń między oboma miastami przedstawiono jako wzór porozumienia ponad wszelkimi podziałami. Komisarz UE G. Micallef wręczył dyrektorce projektu GO!2025 Miji Lorbek Nagrodę KE im. Meliny Mercouri.

Osobno, na scenie w centrum Nowej Goricy, w drugiej części uroczystości wygłosił przemówienie premier Słowenii R. Golob. Zwracając się do kilkutysięcznego tłumu odniósł się przede wszystkim do kultury jako łącznika między narodami całej UE oraz do polityki inkluzyjności, używając sformułowania „Nigdy więcej” („Nigdy więcej nienawiści, nigdy więcej wykluczenia, nigdy więcej podburzania narodu przeciwko narodowi lub brata przeciwko bratu”).

W programie kulturalnym starano się uwzględnić nie tylko słoweńską i włoską społeczność, ale także mniejszości przez lata kształtujące charakter obu miast i krajów.

W ramach delegacji z MKiDN, Pani Marta Cienkowska odwiedziła wystawę w Goriška knjižnica Franceta Bevka, zatytułowanej "Czuła narratorka" prezentującą polskie autorki, których dzieła zostały przetłumaczone na język słoweński, co jest przykładem kulturowego mostu budowanego przez literaturę. Pani podsekretarz stanu również uczestniczyła w spotkaniu redaktorów słoweńskiego magazynu Revija Razpotja oraz polskich Herito i New Eastern Europe. Dyskusja skupiała się na współpracy między słoweńskimi i polskimi czasopismami, planach na przyszłość oraz wspólnych projektach, co podkreślało wagę dialogu i wymiany myśli w kontekście międzynarodowym.

Dodatkowo delegacja z MKiDN miała okazję odwiedzić Polską Ambasadę Kultury w Klinec Plešivo, unikalny projekt kulturalny zainicjowany przed 20 laty przez polskiego konsula honorowego Nedjana Bratasevca, zlokalizowany w regionie Brda, znanym ze swojej malowniczej scenerii i bogatej tradycji winiarskiej. Projekt ten ma na celu promowanie polskiej kultury za granicą, a także umożliwienie artystom z Polski i lokalnym twórcom wymiany kulturalnej i artystycznej.

Rosnąca liczba ambasad kultury (jest ich ponad dwadzieścia) przekształciła się w transgraniczny projekt "Art Circle Slovenia" odzwierciedlający rosnące ambicje i możliwości projektu, który teraz obejmuje szersze spektrum działań artystycznych i kulturalnych, stając się ważnym punktem na mapie międzynarodowych wymian kulturalnych. Art Circle Slovenia poszerza zakres działalności o różnorodne formy ekspresji artystycznej, w tym malarstwo, rzeźbiarstwo, muzykę, literaturę i multimedia. Projekt stanowi platformę dla artystów z całego świata, umożliwiając im współpracę, tworzenie wspólnych dzieł oraz wymianę doświadczeń i idei, które przekraczają kulturowe i narodowe granice.