Dla każdego narodu w Europie Środkowej, zwłaszcza w świetle pojawienia się moskiewskiego neoimperializmu, odcięcie wszelkich strategicznych powiązań z Rosją staje się zarówno moralnym imperatywem, jak i polityczną koniecznością – mówił Andrzej Duda podczas wieczornej ceremonii.

Prezydent podkreślił, że to kolejne w ostatnich miesiącach – po przekazaniu Litwie pływającej jednostki LNG „Independence” – wydarzenie zapewniające naszemu regionowi „większe bezpieczeństwo, większą odporność i wyższą integrację”.

Cieszę się, że integracja krajów bałtyckich z siecią elektroenergetyczną UE, wraz z takimi projektami jak pływająca jednostka LNG „Independence”, interkonektor gazowy Polska–Litwa, Baltic Pipe, terminal LNG w Świnoujściu i wiele innych projektów, znacząco przyczyniają się do naszej wspólnej odpowiedzi na dzisiejsze wyzwania i zastraszanie przez Rosję – akcentował Prezydent.

Jak mówił, te projekty wpisują się w priorytety leżące u podstaw powstania Inicjatywy Trójmorza. 

Regionalna łączność w sferze energetycznej, transportowej i cyfrowej ma kluczowe znaczenie dla Inicjatywy Trójmorza. Z wielką satysfakcją odnotowuję, że kraje bałtyckie są najbardziej entuzjastycznymi państwami Inicjatywy, a projekty takie jak desynchronizacja BRELL czy Rail Baltica odgrywają kluczową rolę w budowaniu odporności gospodarczej i spójności tego regionu - powiedział.

Wcześniej, podczas wspólnej z Prezydentami państw bałtyckich i szefową KE konferencji prasowej zorganizowanej w wileńskim Pałacu Prezydenckim Andrzej Duda zaznaczył, że wydarzenie to jest kamieniem milowym nie tylko dla państw bałtyckich, ale także dla całej Unii Europejskiej. 

– Jest to ostatni krok w kierunku emancypacji z postsowieckiej sfery zależności – w tym przypadku w sektorze energetycznym. Kończy członkostwo państw bałtyckich w systemie BRELL, który do tej pory dzieliły jedynie z Rosją i Białorusią – powiedział.

Jak dodał, jest to także szczególnie ważne wydarzenie dla Polski. – Polska jest pomostem między krajami bałtyckimi a resztą Europy. Synchronizacja znacząco wzmacnia nasze bezpieczeństwo i suwerenność – podkreślił. CAŁA WYPOWIEDŹ>>

Andrzej Duda przypomniał, że gdy Polska i kraje naszego regionu apelowały o zaprzestanie współpracy energetycznej z Rosją, „część państw członkowskich Unii Europejskiej stawiała na ożywienie tych relacji”, czego efektem był m.in. Nord Stream 2.

– Luty 2022 wytyczył kompletną zmianę dla całej UE. W tym kontekście, pod względem bezpieczeństwa energetycznego i odporności gospodarczej, synchronizacja sieci energetycznych państw bałtyckich z resztą Unii Europejskiej ma kluczowe znaczenie – stwierdził.

Prezydent zwrócił też uwagę na konieczność wspólnego wypracowania skutecznych środków ochrony wspólnej infrastruktury krytycznej. 

Kraje naszego regionu – regionu Trójmorza – oczekują jeszcze bardziej znaczącego zaangażowania ze strony Komisji Europejskiej. Musimy również rozwijać strategiczne stosunki ze Stanami Zjednoczonymi. Wreszcie, musimy wspierać Ukrainę i wzmocnić naszą politykę sankcji wobec Rosji – akcentował.

Prezydent Litwy Gitanas Nausėda ocenił dzisiejsze wydarzenie jako „historyczną chwilę”. – Od teraz osiągnęliśmy pełną niezależność energetyczną, a wizja presji politycznej i szantażu wreszcie jest za nami – mówił, dziękując Prezydentom Polski, Łotwy i Estonii za przykład „znakomitej współpracy regionalnej”.

Szefowa KE Ursula von der Leyen podkreślała, że nadeszła pora „abyśmy wzięli we własne ręce obronę naszego bezpieczeństwa”. – Dajecie przykład – Estonia, Łotwa, Litwa i Polska są krajami NATO, które w odniesieniu do PKB wydają najwięcej na obronność – mówiła.

Prezydent Łotwy Edgars Rinkēvičs przyznał, że poza zwiększaniem niezależności energetycznej, cała Unia Europejska powinna przewodzić przykładem w kwestii zwiększania wysiłków na obronę i bezpieczeństwo. A Prezydent Estonii Alar Karis postulował rozważenie pełnego embarga handlowego wobec Rosji.

Po południu Prezydent Andrzej Duda odwiedził Cmentarz na Rossie, gdzie złożył wieńce na płycie Mauzoleum Matki i Serca Syna oraz w Kaplicy Powstańców Styczniowych. Prezydent wyraził satysfakcję, że może być obecny w tym miejscu w dniu tak niezwykle ważnym dla Litwy, państw bałtyckich, a także dla Polski, ale również kilkanaście dni po 162. rocznicy wybuchu powstania styczniowego. Jak podkreślił, był to wspólny zryw przeciwko rosyjskiej okupacji narodów Rzeczypospolitej: Polaków, Litwinów, Białorusinów i Ukraińców.

Andrzej Duda przywołał uroczystości pochówku szczątek dowódców i żołnierzy powstania styczniowego, w którym Pary Prezydenckie Polski i Litwy wzięły udział w Wilnie w 2019 roku.

– Cieszę się, że mam dziś sposobność złożyć pokłon przed ich grobami – mówił, podkreślając, że są to wspólni bohaterowie naszych państw i narodów.

– To ważny symbol naszej jedności. Zawsze podkreślam, że kiedy byliśmy razem, stanowiliśmy narody wielkiej Rzeczypospolitej, kiedy szliśmy razem, ramię w ramię broniliśmy naszej wspólnoty – wtedy byliśmy silni i nikt nie był w stanie nas podbić – mówił Prezydent.
Jak dodał, dziś mamy suwerenne państwa, ale stanowimy wspólnotę, nasze państwa między sobą współdziałają. Wyraził nadzieję, że wkrótce również Ukraina odeprze rosyjską inwazję i dołączy do tej wspólnoty, podobnie jak Białoruś.

Andrzej Duda wziął również udział w mszy świętej w ostrobramskiej Kaplicy Cudownego Obrazu.

 

Biuro Prasowe Kancelarii Prezydenta RP